Wiem, że lepiej „sprzedają się” opowieści polityczno – podatkowo – językowo – realiowe o Szwajcarii! Kto tam w dzisiejszym pędzącym świecie ma czas, żeby zagłębić się w historię o wiedźmach i dziwnych stworach, w które ktośtam kiedyś wierzył? No i co z tego, że wierzył, jak teraz już nie wierzy! I w żaden sposób to nie wpływa na obecną rzeczywistość!

Dlatego te wszystkie artykuły o „magicznej”, dawnej stronie Szwajcarii dedykuję tym, w których tak jak mnie,  historie o mitycznych stworach budzą małą Joankę, która skulona w łóżku przed spaniem słuchała historii mojej babci o zgubionej w ciemnym lesie dziewczynce, którą przed zjedzeniem przez wilki uratowała Matka Boska ze świecą w ręce, albo o tym, że jak w czasie burzy, a dokładniej w trakcie błyskawicy spojrzy się w niebo, to zobaczy się otwierające się niebiosa, a tam Jezusa i Marię. Tyle, że za tą chwilę prawdy zapłaci się utratą wzroku. Dzisiejsze dziecko po tak traumatycznych opowieściach zostałoby wysłane na kozetkę do psychologa, a wspomniana ukochana babcia by dostała dożywotni zakaz zbliżania się do wnuczki. Kiedyś skutek to miało tylko taki, że pysie wędrownisie ja i moja siostra las omijałyśmy szerokim łukiem, a gdy nas przygoda poniosła gdzieś w gęste knieje, siostra pytała:

–       Widzisz jakiegoś wilka?

–       N-n-n-nie…

Dzisiaj w modzie jest być racjonalistą – ateistą. Równo obrywa się po głowie i matce z wózkiem z czerwoną wstążeczką i babciom śpiewającym majowymi wieczorami „pod figurą”. Ale mi się robi smutno, gdy sobie wyobrażam, że dzisiejsze dzieciaki zgodnie z racjonalistycznym trendem wyrosną bez odrobiny czegoś nadprzyrodzonego, co jest świetną pożywką dla wyobraźni. Dzieci, w których szafach, ani pod łóżkiem nie czai się upiór. Dzieci, dla których pies napotkany w lesie to tylko pies, a nie gadający wilk. Dzieci, które na pewno pójdą na politechnikę, bo tak praktycznie i rozsądnie, a książki, które będą czytać to instrukcje obsługi, a nie powieści…

Dla tych, którzy w życiu dokonują nie tylko rozsądnych wyborów – część druga Mitycznych stworów Szwajcarii (część pierwsza TU).

KOBOLD

Kobold to duszek domowego ogniska, żyjący w każdym domu. Imię Kobold to tylko jedno z bardzo wielu nadawanych chochlikowi przez wieki w każdym germańskim domu. Stworek może przyjmować różne postacie: ludzką, zwierzęcą, może nam się objawić w ogniu lub różnych przedmiotach. W ludzkiej postaci jest niski zaledwie jak kilkuletnie dziecko i drobny, ubrany w zgrzebną koszulę i robotnicze spodnie. Często pali długą fajkę. Niektórzy obserwatorzy opisują, że skóra Kobolda ma czarny odcień, inni mówią o odcieniu zielonkawym.

Najczęściej jednak Kobold jest niewidzialny. Gdy zmusisz Kobolda do ukazania się w swojej ludzkiej postaci, może się okrutnie zemścić. Jedna historia o służącej spod St. Gallen jest taka: pewna dziewczyna każdego dnia prosiła stworka, żeby jej się ukazał. Po wielu latach próśb, Kobold odpowiedział: – Mogę ci się ukazać, ale będzie to najbardziej przerażający widok, jaki dotąd widziałaś. Służąca nadal nalegała. Wobec tego Kobold kazał jej przynieść kankę wody, nalać wody po brzegi i spojrzeć do naczynia. Służąca zerknęła i postradała zmysły. Okazało się, że w lustrze wody zamiast Kobolda zobaczyła swoje dziecko, które urodziła i zabiła, żeby nie utrzymywać bękarta.

Domownicy starali się przynajmniej raz w tygodniu zostawiać resztki posiłków i piwa dla domowego chochlika. Nie można też było go obrażać. Był niewolnikiem domowym, ale wkurzony potrafił wyrządzić wiele złego. To jego oskarżano o spowodowania kalectwa domowników lub urodzenie chorego dziecka. To on był przyczyną wszelkich domowych nieszczęść.

TATZELWURM

W tym legendarnym zestawieniu znalazło się zwierzę, które według wielu plotek i doniesień niegdyś naprawdę istniało w wielu alpejskich rejonach Europy: między innymi w Niemczech, Austrii, Szwajcarii i Włoszech.

Zwierzę to jednak było obdarzone wyglądem, które niejednego by wprawiło w prawdziwe przerażenie – to taka niby-jaszczurka z przednią częścią ciała kota i tyłem węża.

Pierwsze doniesienia pochodzą aż z XV wieku o kilkumetrowym „smoku” o tułowiu kota, który panoszył się na alpejskich halach pożerając owieczki i okazyjnie dziewice. Ponoć nawet Tatzelwurm został schwytany i jego truchło przez wiele lat było wystawione w kościele we włoskim miasteczku Nambino, jednak później poszło z dymem razem z kościołem. Tatzelwurm był ponoć bardzo agresywny, szybki i skoczny. To jemu przypisywano większość zaginięć w Alpach, na pewno niesłusznie, ale faktem jest, że zachowało się wiele doniesień na temat spotkań z tym przedziwnym stworem. Natomiast niestety nie zachowały się kości, zdjęcia, bądź inne materialne dowody jego istnienia.

Niestety jedyne zdjęcie wykonane przez szwajcarskiego fotografa w 1934 roku okazało się falsyfikatem. Niebezpieczny stwór, istniał czy nie, należy jednak już do przeszłości, ponieważ ostatnio widziano go na końcu pierwszej połowy XX wieku. A może po prostu ukrył się gdzieś w jaskini i przesypia te ostatnie 50 lat na szwajcarskim złocie, żeby kiedyś wyskoczyć i pożreć biednych alpinistów jak na porządne legendarne stworzenie przystało?

SENNENTUNTSCHI

Na koniec pozostawiłam najkrwawszą legendę. Legendę o Sennentunschi. Trzech pastuszków wybrało się na całe lato pasać owce wysoko na alpejskich halach. Całe late bez delikatnych i powabnych kobiecych kształtów, wyobrażacie to sobie? Po dwóch ciężkich miesiącach pasterze postanowili stworzyć sobie seks-lalkę marząc, że ożyje i będzie ich żywą nocną towarzyszką. Uważaj na to, czego sobie życzysz, nawet jeśli jesteś szwajcarskim pastuszkiem… Dzień przed zejściem z hal lalka ożywa i zabija pastuszków, a następnie schodzi z owcami do wsi jako demon. W postaci pięknej, nagiej kobiety ukazuje się mężczyznom w letnie, pogodne noce kusząc ich w ustronne miejsca, żeby ich potem zamordować bez litości.

Jak widzicie ten szwajcarski mit jako żywo przypomina Frankensteina, czy Golema – stworzonego przez człowieka potwora, który wymyka się spod kontroli i zaczyna zabijać. Helweci jednak dodali do tego, o dziwo, wiele elementów seksualnych – zakazanego owocu, spełnionych marzeń, które stają się przekleństwem. W 2010 roku szwajcarski reżyser Michael Steiner nakręcił krwawy horror oparty o tą alpejską legendę: